Toz boya test yöntemleri hakkındaki bilgileri alt başlıklarda detaylı olarak inceleyelim.
Görünüm
Görünen yüzeydeki boya tabakasında, esas metale (alüminyum) kadar inen çizikler bulunmamalıdır. Görünür yüzeye 60 derece açıyla 3 metrede uzaklıktan bakıldığında şu kusurlar görülmemelidir: Aşırı portakallanma, izler, kabarcıklar, çapaklar, oyuklar (krater), donuk bölgeler, iğne başı delikleri, ve benzer kusurlar.
Boya tabakasının görünümü, düzgün parlaklık ve renkte olmalıdır. İnşaat sahasında yapılan kontrollerde şu kriterlere uyulur:
Bina dışında kullanılan ürünler, 5 metre uzaklıktan kontrol edilir.
Bina içinde kullanılan ürünler, 3 metre uzaklıktan kontrol edilir.
Parlaklık
Normale 60º açıyla gelecek şekilde ISO 2813 : 1994 standardında belirtildiği gibi test yapılır.
Not : Eğer yüzey cihazla kontrol edilemeyecek kadar küçük ise, göz ile kontrol yapılarak (60º açıda) şahit numuneye uygunluğu kontrol edilir.
Boya Tabakası (Kaplama) Kalınlığı
Boya kalınlığı, numune üzerinde her biri 1 cm² gelen beş noktadan ölçülür ve her noktada da 3-5 okuma alınır. Her noktada okunan değerlerin ortalaması, “ölçüm sonucu” olarak test raporuna yazılır. Bu ölçüm sonuçlarının herhangi biri, istenilen değerin % 80’inden az olursa, numune geçmez (olumsuz sonuç).
İstenen değerler
Toz boyalar:
Toz boyalar Sınıf 1 ve Sınıf 2 olmak üzere ikiye ayrılırlar. Boyanın sınıfı QUALICOAT Kalite Belgesi’nde belirtilir.
Sınıf 1 : 60 mikron
Sınıf 2 : 60 mikron
İki katlı toz boya sistemi (Sınıf 1 ve 2) : 110 mikron
İki katlı PVDF toz boya sistemi : 80 mikron
Darbe Testi
Bu test yöntemi, hızlı etki, bir kaplama filmi ve alt-tabaka ile deforme olması için, ve bu tür deformasyon etkisini değerlendirmek için bir yöntem kapsar.
Sadece toz boyalara uygulanır. Test, kaplamasız (boyanmamış) yüzeye uygulanır, ancak kaplamalı (boyanmış) yüzey kontrol edilir.
Sınıf 1 toz boyalar (Tek ya da çift kat): Test, ASTM D2794:1993 standardına göre yapılır. (Mahmuz çapı: 15,9 mm, Darbe kuvveti: 2.5 Nm)
PVDF boyalarda (çift katlı): Test, ASTM D2794:1993 standardına göre yapılır. (Mahmuz çapı: 15,9 mm, Darbe kuvveti: 1.5 Nm)
Sınıf 2 toz boyalar : Test, ASTM D2794:1993 standardına göre yapılır. (Mahmuz çapı: 15,9 mm, Darbe kuvveti: 2.5 Nm). Daha sonra, aşağıdaki gibi yapışkan bant testi uygulanır:
Test panelinin boyalı yüzeyinin üzerine mekanik deformasyondan sonra Scotch 610, Permacel 99 veya eşdeğer bir yapıştırıcı bant uygulanır. Bandın içinde hava boşluğu kalmayacak şekilde sıkıştırılır. 1 dakika sonra bant hızla panele dik açıda çekilir.
İstenen sonuçlar:
Çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir (Sınıf 2 boyalar hariç).
Sınıf 2 boyalar:
Yapışkan bant testi uygulandıktan sonra, çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir.
Yapışma
Test, EN ISO 2409:1994 standardına göre yapılır. Kullanılan yapışkan bant Scoth 610, Permacel 99 veya eşdeğeri olmalıdır. Kaplama (boya) kalınlığına göre test bıçakları (kater) diş aralıkları şu şekilde olmalıdır:
Kaplama (Boya) kalınlığı (mikron) | Kater diş aralığı (mm) |
0 – 60 | 1 |
60 – 120 | 2 |
120’den büyük | 3 |
Batma İz Testi
EN ISO 2815:1998 standardına göre yapılır. İstenen kaplama kalınlığı için en az 80mic bulunmalıdır.
Bu uluslararası standart belirtilen alet (Buchholz) kullanarak, tek bir kaplama veya boya, vernik veya ilgili ürünün MULTICOAT sistemi üzerinde bir girinti testi gerçekleştirmek için bir metodu kapsar. Belirtilen ebat ve şekle haiz bir indentor tanımlanmış koşullar altında kaplama tatbik edildiği zaman üretilen girinti uzunluğu kaplamanın artık deforme göstergesidir. Sonuç girinti uzunluğunun karşıtının bir işlevi olarak ifade edilir ve bu arzu edilen özellik (girinti direnç) ile orantılı olarak artar. Test iyi tanımlanmış koşullar dahilinde yürütülür eğer girinti testi diğer fiziksel testler gibi zaman, sıcaklık ve neme bağlı olabilir. Karşılaştırılabilir sonuçlar elde edilecektir. Girinti derinliği film kalınlığına bağlıdır. Kaplama kalınlığı minimum değeri aşarsa, girinti direnci için elde edilen sonuç geçerlidir.
Kaping Testi
Bu standard, boya, vernik veya ilgili bir ürün kaplamasının, standard şartlar altında çökertme yoluyla kademeli olarak tahribata maruz bırakıldığında, çatlamaya ve/veya metal bir taban malzemeden ayrılmaya karşı direncini tayin etmek için gereçerli bir deney işlemini kapsar.
Tüm boyalar (Sınıf 2 hariç) için EN ISO 1520:1995 standardına göre yapılır.
Sınıf 2 boyalar için Önce ENISO 1520 : 1995’e göre test yapılır. Sonra, aşağıdaki şekilde yapışkan bant testi uygulanır :
Test panelinin boyalı yüzeyinin üzerine mekanik deformasyondan sonra Scotch 610, Permacel 99 veya eşdeğer bir yapıştırıcı bant uygulanır. Bandın içinde hava boşluğu kalmayacak şekilde sıkıştırılır. 1 dakika sonra bant hızla panele dik açıda çekilir.
İstenen Sonuçlar:
- Sınıf 1 ve Sınıf 2 toz boya tabakaları için: En az 5 mm.
- Sıvı boya tabakaları için: En az 5 mm. (İki komponentli boya ve laklar için en az 3 mm, su ile inceltilen boya ve laklar için ise en az 3 mm)
- Elektroforetik boya tabakaları için en az 5 mm.
- Test, istenen boya kalınlığına sahip numune üzerinde yapılmalıdır.
- Çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir (Sınıf 2 boyalar hariç).
Sınıf 2 boyalar:
Yapışkan bant testi uygulandıktan sonra, çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir.
Bükme Testi
Tüm boyalar (Sınıf 2 hariç) için EN ISO 1519:1995 standardına göre yapılır.
Sınıf 2 boyalar için Önce ENISO 1519 : 1995’e göre test yapılır. Sonra, aşağıdaki şekilde yapışkan bant testi uygulanır :
Test panelinin boyalı yüzeyinin üzerine mekanik deformasyondan sonra Scotch 610, Permacel 99 veya eşdeğer bir yapıştırıcı bant uygulanır. Bandın içinde hava boşluğu kalmayacak şekilde sıkıştırılır. 1 dakika sonra bant hızla panele dik açıda çekilir.
İstenen değerler:
Bükme, 5 mm.lik mandrel ile yapılır. İki komponentli veya su ile inceltilen boyalarda 8 mm.lik mandrel kullanılır.
Çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir (Sınıf 2 boyalar hariç).
Sınıf 2 boyalar:
Yapışkan bant testi uygulandıktan sonra, çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir.
Bu standard, boya, vernik veya ilgili bir ürün kaplamasının standart şartlar altında bir silindirik mandrel etrafında bükülmeye maruz bırakıldığında, çatlamaya ve/veya metal bir taban malzemeden ayrılmaya karşı gösterdiği tayin etmek için ampirik bir deney işlemini kapsar
Sülfür Dioksit İçeren Nemli Ortamlara Dayanım Testi
Test, EN ISO 3231:1997 standardına göre yapılır (0,2 l SO2 – 24 çevrim). Boya tabakasına 1 mm genişliğinde artı şeklinde, alüminyum metal yüzeyine ulaşacak şekilde kesik atılır.
İstenen Sonuçlar:
Çıplak göz ile bakıldığında, çiziğin her iki yanında 1 mm ötesine sızma görülmemeli, ayrıca renkte değişim ya da kabarcıklar bulunmamalıdır.
Bu standard, boyalar ve benzeri ürünlerin tek katlı filminin veya çok katlı sisteminin kükürt dioksit ihtiva eden nemli atmosferlere dayanımının tayinine dair bir işlemi kapsar.
Asetik Asit Tuz Sprey Testi
ISO 9227 : 1990 (1000 saat) standardına göre yapılır. Boyayı metale kadar çizmek için 1 mm genişliğinde artı şeklinde bir kesik atılır. Test, AA 6060 veya AA 6063 kalite alüminyum alaşımından üç adet ekstrüzyon profiline uygulanır.
İstenen Sonuçlar:
Her 10 cm. Iz için 16 mm² ’lik korozyona müsaade edilir, ancak her bir sızıntının boyu 4 mm’yi geçmemelidir.
Kontrol için, değişik partilerden (lot) üç adet numune alınır. Sonuçlar aşağıda belirtildiği şekilde sınıflandırılır.
Sonuç A : | 3 numune geçer, | 0 numune geçmez |
Sonuç B : | 2 numune geçer, | 1 numune geçmez |
Sonuç C : | 1 numune geçer, | 2 numune geçmez |
Sonuç D : | 0 numune geçer, | 3 numune geçmez |
Değerlendirme:
Boyama Tesisi İçin (Lisans) | Boya Üreticisi İçin(Onay) | |
A | Olumlu | Olumlu |
B | Olumlu | Olumlu, ancak üretenin dikkati çekilir |
C | Olumsuz | Asetik asit tuz sprey testi tekrarlanır. Eğer, sonuç geçer ise, tetkik olumludur. Aksi halde, tetkik olumsuz olarak değerlendirilir. |
D | Olumsuz | Olumsuz |
nötr tuz sprey (NSS), asetik asit tuz püskürtme (AASS) ile ya da kalıcı korozyon önleyici veya geçici korozyon koruması olmayan metalik malzemelerin korozyon direnci değerlendirilmesi için bakır hızlandırılmış asetik asit tuz spreyi (CASS) testi belirtir. Ayrıca, test kabini ortamına korozyonunu değerlendirmek için kullanılan bir yöntem tarif etmektedir. Özel ayrıntılar (test örnekleri, poz süreleri, sonuçların yorumlanması boyutları) dahil değildir. Test çözümleri, aparat, test örnekleri, çalışma koşulları, testlerin süresi, testten sonra örneklerin, tedavi sonuçlarının ve test raporunun değerlendirilmesi açıklar.
Hızlandırılmış İklim Testi
EN ISO 11341:1997 standardında gösterildiği gibi yapılır.
Işık şiddeti : 550 W/m²(290-800 nm)
Siyah panel sıcaklığı : 65 ±5 º C
Özel UV filtresi
18 dakika yaş çevrim, 102 dakika kuru çevrim.
1000 saat ışıklandırmadan sonra, numune diyonize su ile yıkanır ve şu kontroller yapılır :
– Parlaklık : ISO 2813:1994 Işık geliş açısı 60º
– Renk değişimi : Delta E CIELAB formülü (ISO 7724/3), parlaklık dahil.
Hızlandırılmış iklim testi uygulanmış numune üzerinde 3 kez renk ölçümü yapılır. Hızlandırılmış iklim testine tabi tutulmamış numune üzerinde de 3 kez renk ölçümü yapılır.
Değerlendirme:
Parlaklık kaybı: Hızlandırılmış iklim testine tabi tutulan numunenin parlaklık kaybı, orijinal değerine göre %50’den fazla olmamalıdır. (Sınıf 2 boyalar için ise, %10’dan fazla olmamalıdır.)
Renk kaybı: Ek 7’de verilen Delta E değerleri kullanılır. Sınıf 2 boyalar için bu tablodaki değerlerin yarısı (%50) kullanılır.
Bu standart boya kaplamaların ya yapay havalandırmaya karşı dayanımını ya da yapay ışımaya maruz bırakarak ışığa karşı dayanımını değerlendirmek için bir deney metodunu tanımlar
Doğal İklim Testi (Florida testi):
ISO 2810:1974 standardına göre Florida’da yapılır. Test, Nisan ayında başlar.
Numuneler, 5 derece güneye bakacak şekilde yerleştirilir ve bir sene müddetle tutulur. Sınıf 2 boyalar ise, her yıl kontrol ve değerlendirme yapılarak, 3 sene müddetle tutulur.
Sınıf 2 boyalar için her renkten 10 numune gerekir. (Her yıl yapılan değerlendirme için 3 adet gerekir. 3 senelik test süresi için 9 numune lazımdır. Bir adet de standart (referans) numunesi ile toplam 10 adeti buluyor).
Diğer boyalar için ise her renkten 4 numune gerekir. (3 adedi teste tabi tutulur, bir adeti ise standart (referans) numunedir).
Numunelerin boyutları: Yaklaşık olarak 100x305x0,8-1 mm
Bekleme süresi sonunda numuneler aşağıda belirtildiği şekilde temizlenir:
Numuneler, 24 saat süre ile içinde %1 yüzey-aktif kimyasal bulunan diyonize su içinde bekletilir. Daha sonra, %1 yüzey-aktif madde bulunduran su emdirilmiş yumuşak sünger ile hafifçe bastırılarak silinir. Bu işlem sırasında yüzeyin çizilmemesine dikkat edilir.
Parlaklık ölçümü, ISO 2813:1994 standardına göre, 60 derece açı ile yapılır. Yapılan ölçümlerin ortalaması alınır. Ölçü ve değerlendirme şartları şu şekildedir:
-Renk değişimi: ISO 7724/3 standardına göre Delta E CIELAB formülü (parlaklık dahil)
-Renk kaybı değerlendirmesi D65 standart lamba ve 10 derecelik normal görüş ile yapılır.
Değerlendirme için, doğal iklim testinin gerektirdiği sürede açık havada bekletilmiş, temizlenmiş numunelerin üzerinde 3 kez ölçüm alınır. Standart (referans) numune üzerinde de 3 kez ölçüm alınır. Ölçüm alınan noktalar arası mesafe en az 50 mm olmalıdır.
Değerlendirme:
Parlaklık:Numunelerin parlaklık değeri, orijinal değerin en az %50’si kadar olmalıdır.
Sınıf 2 boyalarda ise ölçülen parlaklık değerleri aşağıdaki sınırlar dahilinde olmalıdır. Parlaklık kaybı için ise aşağıdaki sınır değerler kullanılır:
Florida’da 1 sene sonra: orijinal değerin en az % 90’ı
Florida’da 2sene sonra: orijinal değerin en az % 75’i
Florida’da 1 sene sonra: orijinal değerin en az % 50’si
Renk:
Delta E değerleri, Ek-7’de verilen tablodaki değerleri aşmamalıdır.
Sınıf 2 boyalar için ise delta E değerleri şu şekildedir:
Birinci ve ikinci yılların sonunda: Ek-7 de verilen tablodaki değerlerin % 50’sini aşmamalıdır.
Üçüncü yılın sonunda : Ek-7 de verilen tablodaki değerleri aşmamalıdır.
ISO 2810/ dayanıklılıklarının değerlendirilmesi amacıyla boya filmlerinin veya sistemlerin doğal iklim etkisine maruz kalma için yöntemler seçiminde dikkate alınması gereken faktörler belirtir.
ISO 2813/ 20 ° ‘lik bir reflektometre geometrisi, 60 ° veya 85 ° kullanarak boya filmlerinin speküler parlaklık belirlemek için bir test yöntemini belirler. 60 ° geometrisi tüm boya filmleri, ancak çok yüksek bir parlaklık ve yakın mat filmler 20 ° ya da 85 ° daha uygun olabilir uygulanabilir.20 ° geometri parlak boya filmler arasındaki geliştirilmiş farklılaşma vermek için tasarlanmıştır. 85 ° geometri düşük parlak boya filmleri arasında geliştirilmiş farklılaşma vermek için tasarlanmıştır. yöntem, metalik boyalar parlaklık ölçümü için uygun değildir.
ISO 7724-3/ bir test numunesinin boya filmi ve bir referans numune arasındaki renk, hafiflik, kroma ve renk tonu farklılıkları hesaplanması temeline dayanmaktadır
Kaynar Suya Dayanım Testi
Metod 1: Kaynar su testi
Numune, diyonize su içinde (iletkenlik: en fazla 10 mikro siemens) 2 saat süre ile kaynatıldıktan sonra çıkarılır ve oda sıcaklığında soğutulur. Arada hava kalmayacak şekilde 18 mm genişliğinde Scotch 610, Permacel 99 veya muadili bir yapışkan bant yüzeye yapıştırılır ve bir dakika süre beklenir. Sonra bant, ani ve sert ve düzgün bir hareketle yüzeye 45º açı ile çekilip alınır.
Metod 2 Düdüklü Tencere Testi
Bu test sadece toz boya ve elektroforetik boya kaplamalarına uygulanır.İç çapı 200 mm olan bir düdüklü tencere içine 25 mm yüksekliğe kadar diyonize su (iletkenlik: en fazla 10 mikrosiemens) ve 50 mm boyunda numune konur.
Tencerenin kapağı kapatılır ve valfinden buhar çıkana dek kaynatılır. Ayarlı valf 100 ± 10 kPA (1 bar) iç basınca ayarlanmış olmalıdır. Buharın valften çıkmaya başladığı zamandan itibaren 1 saat süre ile ısıtmaya devam edilir. Sonra tencere soğumaya bırakılır, numune çıkarılır ve oda sıcaklığına soğutulur. 18 mm genişliğinde Scotch 610, Permacel 99 veya muadili bir yapışkan bant yüzeye yapıştırılır ve bir dakika süre beklenir. Sonra bant, ani ve sert ve düzgün bir hareketle yüzeye 45ºaçı ile çekilip alınır.
Değerlendirme:
Yüzeyde herhangi bir kusur veya boya kalkması görülmemelidir. Az miktardaki renk değişimi dikkate alınmaz.
Yoğunlaşmış Su – Sabit Atmosfer Testi
DIN 50017:1982 standardına göre yapılır. Numune yüzeyine en az 1 mm genişlikte artı şeklinde metale yüzeyi görülecek şekilde bir kesik atılır.
Değerlendirme:
Boya tabakasında çıplak gözle görülebilen kabarcık olmamalı ve çapraz çizgide sızıntı en fazla 1 mm olmalıdır.
50017/ NEME KARSI DIRENCINI TAYIN EDER
Kesme, Frezeleme ve Delme (Mekanik İşlemler) Testi
Alüminyum işlemeye uygun keskin takımlar kullanılmalıdır.
Değerlendirme:
Bu işlemler yapıldığında, boya tabakasında çatlama veya dökülme görülmemelidir.